VÀNH ĐAI CÀ PHÊ

VietCoffee sưu tầm và biên soạn

Vành đai cà phê

Có lẽ bạn sẽ rất ngạc nhiên khi biết rằng tất cả cà phê trên thế giới lại được trồng trên cùng một vĩ độ và người ta đặt tên cho vùng đặc biệt đó là “Vành đai Cà phê”. Các quốc gia ở khu vực này đều có khí hậu nóng ẩm mưa nhiều với đất bazan màu mỡ – là điều kiện thuận lợi để cà phê phát triển.

Dân sành cà phê đều biết, các loại cà phê nguyên chất thơm ngon nhất có nguồn gốc từ một số ít nơi trên Trái đất. Vậy tại sao chỉ vài nước như Guatemala, Costa Rica, Colombia, Brazil, Ethiopia hay Việt Nam có thể trồng được các loại cà phê có chất lượng tốt nhất thế giới?

Theo các chuyên gia, đó là vì mỗi quốc gia nói trên nằm ở các khu vực khác nhau trên thế giới, nhưng chúng đều có một điểm chung: tất cả đều tọa lạc trên một dãy các vùng nhiệt đới dọc theo đường xích đạo, gọi là “Vành đai cà phê”.

Phần lớn các hạt cà phê chất lượng tốt nhất được thu hoạch từ cây trồng ở những vùng núi cao, tại vĩ độ 25 độ Bắc và 30 độ Nam so với xích đạo. Và tất nhiên, có một lí do mang tính khoa học giúp giải thích tại sao cà phê trồng ở khu vực này lại có hương vị thơm ngon hơn cà phê trồng ở những nơi khác.

Chuyên gia cà phê Sam Lewontin cho biết, cây cà phê được đánh giá là “kén cá chọn canh” và rất cầu kỳ về nơi sinh trưởng tốt nhất. Các hạt cà phê thơm ngon nhất có nguồn gốc từ những cây cà phê được trồng không chỉ trong môi trường nhiệt đới ấm nóng, ẩm, mà còn phải ở địa hình cao, lý tưởng nhất là 1.500 – 1.600m trên mực nước biển.

Ngày ấm nóng và đêm mát lạnh đặc trưng cho môi trường núi cao nhưng vẫn mang tính nhiệt đới này đã “gây sốc” các chất hóa học tự nhiên (gồm các axit hữu cơ, hợp chất thơm và đường), tạo ra hương vị thơm ngon cho hạt cà phê. Sự hòa trộn tuyệt vời của chúng sau đó sẽ được giải phóng vào tách cà phê của bạn khi bạn pha chế thứ đồ uống này.

Sự kết hợp diệu kỳ giữa nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, độ cao địa hình và chất lượng đất ảnh hưởng tới cà phê nhiều đến mức, cây cà phê này có thể sở hữu hương vị khác biệt rất lớn so với cây cà phê khác mọc ở cách đó vài mét.

Các vùng đất như Trung và Nam Mỹ, Đông Phi, Thái Bình Dương và Ấn Độ nổi tiếng vì sở hữu các điều kiện hoàn hảo nói trên cho cây cà phê và cũng là nơi sản sinh ra những loại cà phê nguyên chất thượng hạng của thế giới. Song, khi nhiệt độ khắp toàn cầu tiếp tục tăng lên, những vùng đất vàng cho cà phê này ngày càng bị đe dọa.

Một điều chúng ta đang bắt đầu được chứng kiến là, vành đai đất trồng cà phê màu mỡ đang dịch chuyển tới những vị trí ở cao hơn. “Khoảng giới hạn độ cao ở những nơi được coi là cái nôi sản sinh ra cà phê nguyên chất tốt nhất đang ngày càng bị thu hẹp”, ông Lewontin nói.

Nhiệt độ ấm nóng hơn cũng đang tạo ra những điều kiện lý tưởng cho sự sinh sôi phát triển của các căn bệnh giết cây cà phê, chẳng hạn như bệnh thối rụng lá có tên gọi là “roya”.

Các hãng sản xuất cà phê trên khắp thế giới đang thử nghiệm các giống cà phê lai tạo khác nhau, có khả năng sinh trưởng và chống lại một số ảnh hưởng tiêu cực của hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu. Ông Lewontin hy vọng, những nỗ lực này đủ để cứu vãn các cây cà phê chất lượng cao trong những thập niên tới.